Werkloosheid

Werkloosheid: diagnose van een vicieuze cirkel

De werkloosheid is een treffend bewijs voor het mislukken van de gangbare wijze van economie bedrijven. Eigenlijk had de technologische ontwikkeling tot een algemene reductie van de arbeidstijd moeten voeren. In plaats daarvan ontstaat door de gebrekkige afstemming tussen producenten -werkgevers en werknemers- een chaotische terugloop van de hoeveelheid arbeid, de zogenaamde werkloosheid.

De overheid, die eigenlijk de legitieme taak heeft om de werktijden stap voor stap en zo rechtvaardig mogelijk te reduceren, moet in plaats daarvan voor de gebreken van de ‘onzichtbare hand’ van de marktwerking opdraaien. En heeft vervolgens haar handen vol aan al die problemen. In hun verwarring worden politici dan al snel ertoe verleid om werk als doel op zichzelf te zien. Met allerlei werkverschaffingsprogramma’s stellen zij daarmee de belangen van producenten boven die van consumenten. Voor de werkelijk gevraagde produkten ontbreekt het vervolgens aan tijd en investeringskapitaal. Aan het probleem van de werkloosheid kan dan nog eens het probleem van de armoede toegevoegd worden.

Gangbare therapieën voor werkloosheid

Hoofdprobleem bij het wetenschappelijke onderzoek naar werkloosheid zijn de enorme belangen van de economische spelers. De werkgevers ondersteunen graag economen die zweren bij een aanbodgeoriënteerde bestrijding van de werkloosheid. Alles wat de produktie inperkt, moet dientengevolge geëlimineerd worden opdat weer mensen in dienst genomen kunnen worden. De werknemers, lees: de vakbonden, benadrukken daarentegen dat de consumptie gestimuleerd moet worden. Alleen als de werknemers hogere lonen krijgen, kunnen zij ook kopen en kan de economie weer ‘in schwung’ komen. De werkgevers betalen beter, zodat de overheersende wetenschappelijke mening het aanbod tot wondermiddel uitroept.

Aan deze eenzijdigheid draagt ook bij, dat de vakbonden zich weliswaar tegen de belangen van de werkgevers keren, maar toch zelf net zo goed aan de kant van de producenten staan. Zij aarzelen daarom niet pure werkverschaffingsprojecten te ondersteunen, ook wanneer deze uiteindelijk voor rekening van de consumenten komen. De vakbonden zijn dus alleen halfbakken - en ten dele volslagen inconsequente- vertegenwoordigers van een vraaggeoriënteerde bestrijding van de werkloosheid. Pogingen tot een bijstelling van het vakbondsbeleid zijn alleen al vanwege deze innerlijke tegenspraak tot mislukken gedoemd geweest. En deze mislukkingen zijn vervolgens koren op de molen van de werkgeveraanbidders geweest. (Dit alles geeft de situatie in Duitsland weer, waar het wat rechtlijniger aan toe gaat dan ‘onze’ schimmige poldermodelpolitiek. EB)

Oplossingen vanuit de aanzet voor een sociale driegeleding

Een oplossing van de werkloosheid is pas dan mogelijk, wanneer men inziet, dat de consumenten de eigenlijke werkgevers zijn en niet de ondernemers of de aandeelhouders. Wanneer aandeelhouders zich tot werkgever verklaren, dan is sprake van puur machtsmisbruik en hebben we van doen met een onrechtmatige invloed over de economie. Zij kunnen daardoor suggereren, dat men hun belangen moet dienen om de werkloosheid te bestrijden. Wanneer zij in staat zijn om werk te verschaffen, hoeft men hen alleen maar daarbij te helpen.

Wie het probleem van de werkloosheid wil overwinnen, zal eerst eens de werkelijke werkgever moeten zien te vinden, en ervoor zorgen dat de consumenten het weer voor het zeggen hebben. Loonstijgingen zijn daarvoor niet voldoende. En zeker zolang de behoeften door de reclame gemanipuleerd worden kunnen loonstijgingen niet tot een vraaggeoriënteerde economie leiden. Nodig is daarnaast een opvoeding en een kunstscene die tegen de reclame opgewassen is en haar in bedwang kan houden.

Door Sylvain Coiplet
Vertaling EC Bakker